با عرض سلام همونطور که وعده داده بودم مجموعه آموزش رنگرزی خانگی رو آغاز میکنم
توی این مجموعه ما تصمیم داریم روشهایی رو ارایه کنیم که هر کسی بتونه توی خونه و با حداقل امکانات خامه های مورد نیاز بافت فرش رو با بهترین کیفیت از نظر ظاهری و با درخشنگی و زیبایی کامل همچنین باثبات حداکثری قابل دستیابی توی گروه رنگزای مورد استفاده رنگرزی کنه و بی نیاز از خرید نخ و نقشه بشه
امیدوارم این مجموعه بتونه علاوه بر کمک به کاهش هزینه تولید فرش به افزایش کیفیت هم کمک شایان توجهی بکنه
شاید صحبت درمورد افزایش کیفیت شمارو متعجب کرده باشه و فکر کنید که چطور ممکنه با حداقل امکانات بشه با کیفیت محصولاتی که تو کارگاه های بزرگ و با امکانات فراوون تولید میشن رقابت کرد پاسخ این سوال خیلی سادس اول اینکه توی این مجموعه سعی شده هیچکدوم از امکانات ضروری حذف نشه بلکه فقط کوچک سازی بشه دوم اینکه از ابزارهای جایگزینی استفاده بشه که حتی بشه امکانات کارگاه های پیشرفته رو شبیه سازی کرد و سوم اینکه با ارتقای دانش و مهارت عزیزان برخی کاستی هارو جبران کرد و چهارم اینکه بیشتر تولید کننده های نخ و نقشه تابلوفرش هم خودشون به روشای سنتی کار میکنن و تازه امکانات آزمایشگاهی مختصری رو که توی این مجموعه ارایه خواهد شد رو هم چه بسا ندارن بعلاوه اینکه توی بسیاری موارد بعضی افراد باوجود داشتن مهارت و تجربه زیاد و امکانات خوب به جهت مقاصد اقتصادی کارشون رو چندان بادقت انجام نمیدن اما شما چون برای خودتون کارمیکنید قطعا با دلسوزی و دقت بیشتر عمل خواهید کرد
توی این مجموعه تمرکز برروی رنگرزی طیفی که توی تابلوفرش کاربرد داره خواهد بود به این دلیل که اولا تابلوفرش زمینه ایه فعلا بیشترین کاربرد و بیشترین متقاضی رو داره دوما وقتی رنگرزی طیفی رو کسی یاد بگیره درآوردن یه تک رنگ دیگه مشکلی نداره سوما کسایی که توی خونه کار میکنن بیشتر از پودر رنگای موجود توی بازار استفاده میکنن که از گروه رنگهای اسیدی لولینگ هستن و برای فرشای زیرپایی چندان توصیه نمیشن هرچند ماسعی خواهیم کرد روشایی رو ارایه بدیم که ثبات قابل قبولی رو حتی برای فرش زیرپایی ارایه بده این کیفیت و ثبات برای فرشای زیرپایی معمول کاملا قابل قبوله اما شاید بهتر باشه برای فرشای نفیس ازگروههای رنگزای دیگه ای مثل رآکتیو یا متال کمپلکس یا حداقل رنگزاهای اسیدی گروه سوپر میلینگ استفاده کرد
اما بدلایلی که درطول بحث بهش خواهیم پرداخت برای تابلو فرش بهترین گزینه همین گروه رنگزای اسیدی لولینگه که البته باید درست رنگرزی بشه تا کیفیت قابل قبولی داشته باشه

خوب بعد از این مقدمه نسبتا طولانی کارمون رو با معرفی امکانات و لوازم مورد نیاز شروع میکنیم

لوازم مورد نیاز برای شروع کار چند دسته هستن

لوازم آزمایشگاهی
وجود امکانات یا لوازم آزمایشگاهی هرچند کم و کوچیک برای رنگرزی ضروری به نظر میاد حتی رنگرزی خونگی هم نیاز به تستهایی قبل از شروع رنگرزی روی کلافای اصلی داره بخصوص درمورد تابلو فرش که رسیدن به رنگی که دقیقا منطبق بر کارت رنگ نقشه باشه توش اهمیت حیاتی داره

بعلاوه بعضی ازاین لوازم درحین رنگرزی هم برای شما کاربرد زیادی دارن که در جای خودش بهشون میپردازیم

به شکل زیر نگاه کنید

اینا حداقل لوازمی هستن که برای رنگرزی خونگی نیاز داریم

همونطور که توی شکل میبینید داشتن حداقل یه مزور (استوانه مدرج) چندتا بشر – چندتا لوله آزمایش – ph متر یا حداقل کاغذ ph و چندتا سرنگ ضروریه
علاوه براینا یه دماسنج هم لازمه که موقع عکس گرفتن چون مشغول رنگرزی بودم درگیر کاربود و بهمین دلیل توی عکس نیست و یه ترازوی دیجیتال که موقع عکس پیشم نبود بهتره این ترازو ازنوع آزمایشگاهی کوچیک و با حساسیت در حد دهم گرم باشه

دوم لوازم رنگرزی
اینا لوازمی هستن که موقع رنگرزی لازم میشن

همونطور که توی شکل میبینید یه قابلمه که بهتره مسی یا ااستیل باشه اما اگه نشد همین قابلمه های آلومینیومی هم خوبه چون درمقابل موادی که توی این نوع رنگرزی استفاده میکنیم به اندازه کافی مقاوم هستن
توی عکس دوتا چیز دیگه میبینید اینا وسایلی برای ریختن مقدار مشخص آب توی دیگ یا برداشتن مقدار مشخصی از محتویات دیگ هستن که باید ظرفیتشون مشخص باشه مثلا توی عکس اون قهوه جوش ۶۰۰ سی سی وهرکدوم ازاون استکانا ۷۵ سی سی حجم دارن یعنی ۸ تا ازاون استکانا یه دونه ازاون قهوه جوش میشه
چون علاوه براینکه نسبت آب به نختون باید مشخص باشه تغییرات توی محتویات دیگ هم باید دقیق باشه تا علاوه بر رسیدن به رنگ دقیق ارایه شده تو کارت رنگ فواصل دقیق رنگهای هرطیف هم باید کاملا رعایت بشه و این با اندازه گیری صحیح امکان پذیره

سوم مواد کمکی و پودر رنگ
به عکس زیر نگاه کنید

همونطور که توی عکس میبینید علاوه برپودر رنگی که دارین و من چندتاشونو بعنوان نمونه گذاشتم دوتا چیز دیگه برای رنگرزی با مواد رنگزای اسیدی لولینگ نیازدارید
یکی سولفات سدیم که بعنوان ماده کمکی استفاده میشه و توی عکس مشخصه که یه پودر سفید رنگه و دوم اسید سولفوریک که بدلیل اینکه اسیدی بسیار قوی و خطرناکه من برای رنگرزی خونگی استفاده از آب باطری رو پیشنهاد میکنم که اسید سولفوریک با غلظت بسیار کمه و براحتی هم از فروشگاه های لوازم یدکی میتونید تهیه کنید هرچند توی استفاده ازاین هم باید کاملا دقت کنید چون اسید سولفوریک حتی توی این غلظت هم بسیار خطرناکه
توی عکس یه پودر سفید رنگ دیگه میبینید که هیدروسولفیت سدیم هست که بنام هیدرو معروفه و کاربردشو بعدا خدمتتون عرض خواهم کرد

چهارمین بخش از مواد و لوازم مورد نیاز امکانات شستشوی کلافهاس که شامل یه تشت یا لگن و مایع ظرفشویی که بهتره ازنوعی باشه که توی ترکیباتش هیدروسولفیت سدیم داشته باشه و درصورت تمایل یه محلول نرم کننده و نخ نایلونی برای بستن کلافا و محلی برای آویزون کردنشونه
و آخرین و مهمترین وسیله یه کامپیوتر و برنامه فوتوشاپه

---

حالا  کم کم وارد مبحث رنگرزی میشیم همونطور که قبلن خدمتتون عرض کردم پودر رنگایی که توی بازار بعنوان رنگ پشم فروخته میشن اکثریت قریب به اتفاقشون رنگزاهای اسیدی گروه لولینگ هستن این گروه رنگزا گرچه که از لحاظ ثبات کمی بدنامه اما اگه درست و اصولی رنگرزی بشه میتونه ثبات قابل قبولی داشته باشه و درواقع بیشتر مشکلاتی که وجود داره ناشی از عدم دقت کافی و عدم استفاده ازشیوه رنگرزی صحیح مناسب این گروهه
اما دلیل اینکه ما توی این مجموعه به این گروه رنگزا میپردازیم علاوه برمناسب بودنش برای شرایط خاص رنگرزی تابلو فرش بیشتر اینه که اولا برای اکثریت رنگرزای زحمتکشی که توی بازار فعلی مشغول کارهستن و بطور کلی همه افرادی که تو حجم کمتر ازحجم صنعتی و کارخونه ای اقدام به رنگرزی میکنن همچنین عزیزانی که توی مناطق کم امکانات تر کشور زندگی میکنن تنها رنگزای دردسترس به حساب میان پس بهتر دیدم با انتخاب این گروه ضمن پرداختن به اکثریت تلاشی درجهت رفع برخی اشکالات ناشی از روش ناصحیح بکار گیری این گروه رنگزا صورت داده باشیم

واما شرایط رنگرزی با رنگزاهای اسیدی گروه لولینگ چیست؟

ابتدا به جدول زیر که مربوط به نسخه رنگرزی با مواد رنگزای اسیدی لولینگ است نگاه کنید

این جدول یا جداول مشابه توی بسیاری ازمنابع برای این گروه رنگزا ارایه میشه

همونطور که توی جدول میبینید از سولفات سدیم بعنوان ماده کمکی با درصد ۵ تا ۲۰ برای رنگهای لولینگ استفاده میشه درمورد این ماده و انتخاب درصد مناسبش تووقت مناسبش صحبت خواهیم کرد اما فعلا باید عرض کنم این ماده رو میتونین ازفروشگاههای لوازم آزمایشگاهی همانند لوازم آزمایشگاهی که توجلسه قبل گفته شد تهیه کنید این فروشگاهها علاوه برنوع آزمایشگاهی این ماده نوع صنعتی بادرجه خلوص ۹۹/۹ درصد رو با قبمت مناسبی ارایه میدن

اما نکته دیگه ای که باید درمورد این جدول عرض کنم یکی پیشنهاد اسید فرمیک بعنوان اسید مورد استفاده است که به نظر شخص بنده باتوجه به اینکه بسیاری ازمناطق ایران آب مورد استفاده دارای املاح زیادیه استفاده از اسید فرمیک که یه اسید آلی هست چندان مناسب نیست و بهتره از اسید سولفوریک که یه اسید معدنیه استفاده بشه شخصا هم به تجربه به این نتیجه رسیدم

نکته دوم اینکه ضمن احترام به اساتید نگارنده و ترجمه کننده این متون و جداول به نظرم میرسه استفاده از واحد درصد به این شکل صحیح نیست البته احتمالا این مقادیر تو شرایط آزمایشگاهی و با آب مقطر و اسید با درجه خلوص مشخص آزمایشگاهی بدست اومده اما درعمل ممکنه مقادیر متفاوت باشه و بهتره بطورکلی میزان اسید باتوجه به کیفیت متفاوت آب مصرفی و شرایط اسید مصرفی براساس معیار ph درنظر گرفته بشه که درادامه بهش میپردازیم

عدد ph مناسب رنگهای لولینگ توی منابع مختلف کمی متفاوت اعلام شده اما بیشتر ۳ و ۴ گفته شده هرچند شخصا به مقادیری مثل ۲/۵ و ۵ هم برخوردم اما بیشتر ph معادل ۳ توصیه میشه تجربه شخصی بنده باتوجه به شرایط آب مصرفی منطقه خودم مقدار ph بین ۳ تا ۴ هست

اما چطور باید ph تعیین بشه

بهترین وسیله برای تعیین ph دستگاه ph متره که دردونوع دیجیتال و آنالوگ وجود داره واز فروشگاه لوازم آزمایشگاهی میتونین تهیه کنین اما اگه نشد میتونین از کاغذ ph استفاده کنید

همونطور که تو عکس زیر میبینید این کاغذ بصورت نوارهایی که توی یه بسته مقوایی منگنه شدن فروخته میشن که روی این مقوا رنگهای مربوط به هرمقدار ph هم چاپ شده

برای تعیین ph مقدار مشخصی آب رو توی ظرف مناسبی بریزید و کم کم بااستفاده از سرنگ یا مزور مقدار مشخصی از اسید رو بهش اضافه کنید و با استفاده از ph متر مقدار ph آب رو اندازه بگیرید یا مطابق عکس زیر یه قطره از اون رو روی تکه ای از کاغذ ph قرار بدید همونطور که میبینید درصورت اضافه کردن اسید به آب این محلول باعث تغییر رنگ تو کاغذ ph میشه

با مقایسه رنگ نوار با رنگای چاپ شده روی بسته کاغذ میتونین مقدار ph رو مطابق عکس زیر تعیین کنید

اینکارو تا رسیدن به ph مناسب ادامه بدید

با توجه به اینکه اسیدسولفوریک مورد استفاده ما آب باطریه و اینکه غلظت آب باطری برای جلوگیری از آسیب رسیدن به باطری خودرو بادقت بسیار زیادی تعیین میشه میتونید با یادداشت کردن نسبت آب و اسید تو فاصله زمانی های مشخص که احتمال تغییر تو کیفیت آب لوله کشی کمه ازهمین نسبت برای آب و اسید موقع رنگرزی استفاده کنید مثلا همونطور که تو عکس زیر میبینید کیفیت آب لوله کشی منزل بنده درزمان آزمایش طوری بوده که با اضافه کردن یک سی سی آب باطری به یه پیمونه آب به ph حدود ۴ یا به بیان دقیقتر بین ۳ و ۴ رسیدم

همونطور که توی جلسه قبل عرض کردم پیمونه آب مورد استفاده من یه قهوه جوشه که حجمش ۶۰۰ سی سی هست
پس با رعایت این نسبت توی حمام رنگرزی میتونم مطمین باشم که توی حمام هم ph مورد نظرم بادقت کافی رعایت شده

این تست باید هرازگاهی انجام بشه چون باتوجه به اینکه فصول مختلف و بارش یا خشکی هوا و همچنین مناطق مختلف ازنظر بستری که آب تامین کننده آب شهری ازش عبور میکنه میتونه باعث تغییر تو کیفیت و شرایط آب بشه بنابراین باتوجه به اهمیت ph تو رنگرزی صحیح بهتره که تو تعیینش دقت کافی مبذول بشه
ناگفته پیداست استفاده از دستگاه ph متر هم راحت تره و هم دقیقتر چون به راحتی با قرار دادن الکترود دستگاه توی محلول میتونیم عدد ph رو روی صفحه. دیجیتال یا آنالوگ اون بخونیم

---

توی این قسمت به کلیدی ترین نکته تو رنگرزی با رنگهای اسیدی گروه لولینگ یعنی نمودار رنگرزی این رنگزاها میپردازیم و ضمن تشریح این نمودار بطور عملی اونو اجرا و بخشای مختلفش رو درعمل تشریح میکنیم

بطور کلی برای هرگروه ازرنگزاها براساس فرمول شیمیایی و خواص اونا و همچنین طرز عملشون تو محیط پاتیل رنگرزی و براساس مدتها آزمایش عملی و آزمایشگاهی یه نمودار طراحی شده و توسط سازندگان این رنگزاها ارایه میشه
برای حصول بهترین نتیجه دربازده و کیفیت رعایت و اجرای قدم به قدم این نمودار ضروریه

به شکل زیر توجه کنید
این شکل نمودار رنگرزی با رنگهای اسیدی گروه لولینگه که توی تمام منابع علمی اومده

واما تفسیر نمودار

همونطور که میبینید این نمودار براساس دومتغیر دما و زمان تهیه شده محور عمودی نشون دهنده دمای پاتیل و محور افقی زمان لازم برای هرمرحله است

براساس نمودار بالا وقتی دمای آب توی پاتیل به ۵۰ درجه رسید درنقطه A که شروع زمان رنگرزیه اسید سولفوریک و سولفات سدیم اضافه میشه بعدازگذشت ۵ تا ۱۰ دقیقه رنگ اضافه میشه و بدنبالش نخ خامه پشم سپس طی مدت زمان ۲۰ تا ۴۰ دقیقه به تدریج دمای پاتیل به دمای جوش میرسه بعد توی این دما به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به اصطلاح دم گذاری انجام میشه و درپایان این زمان زیر پاتیل خاموش میشه و تو دمای ۶۰ درجه خامه خارج شده و عملیات شستشو انجام میشه

توجه داشته باشید که این شرایط کلی برای این گروه رنگزاست که به فراخور کاربرد و شرایط انتخاب میشه و برای رسیدن به رمق کشی کامل و حداکثر ثبات نوری و ثبات شستشو برای رنگهای گروه لولینگه اما توی تابلوفرش که موضوع بحث ماست با توجه به اینکه رسیدن به رنگ دقیق ارایه شده توسط کارت رنگ و جلا و درخشندگی رنگ اولویت اصلیه ممکنه لازم باشه گاهی این مراحل تعدیل بشه که تو زمان خودش بهش میپردازیم
تو ادامه این نمودار رو بصورت عملی توی پاتیل پیاده سازی میکنیم تا کاملا براتون ملموس بشه

خوب اول به اندازه کافی آب توی ظرفتون میریزین برای مقدار آب گاهی تسبتایی بین آب و کالا مطرح میشه که فعلا کاری باهاش نداریم فقط اینو بگیم که نسبت آب به نخ باید جوری باشه که نخ کاملا توی آب غوطه ور بشه فعلا تااینجا اینو درنظر داشته باشین چون به وقتش کاربردایی ازنسبت آب به نخ خدمتتون عرض خواهم کرد
بعد بقیشو روشن میکنیم و صبرمیکنیم به دمای ۵۰ درجه برسه دراین موقع سولفات سدیم رو اضافه میکنیم که بهتره ازقبل تو آب حل شده باشه
بعد مطابق عکس زیر درحالیکه محتویات دیگ رو مخلوط میکنیم اسید رو کم کم اضافه میکنیم

توجه کنید که موقع کار بااسید سولفوریک حتما ازدستکش و عینک استفاده کنید و موقع اضافه کردن به دیگ بخارات دیگو تنفس نکنید

مرحله بعد اضافه کردن رنگه که مطابق عکس زیر باید ازقبل توی آب داغ حل و بعد به دیگ اضافه بشه

بعد ازاینکه خوب محتویات دیگو هم زدین و رنگ یکنواخت توش پخش شد شعله زیرشو کم کنید و نختون که ازقبل خوب شسته شده و هنوز مرطوبه مطابق عکس زیر وارد و بعد ازاینکه چند بار خوب مخلوطش کردین کاملا هموار و توی دیگ پخش کنید

دلیل کم کردن شعله اینه که دما باید خیلی کم کم به نقطه جوش برسه تا رنگ نختون یکنواخت بشه و هیچ دورنگی توش اتفاق نیفته

همونطور که توی نمودار میبینید این زمان ۲۰ تا ۴۰ دقیقه توصیه شده اما بستگی به شرایط داره

بطور کلی برای جلوگیری از بروز دورنگی باید اولا نخ ازقبل خوب شسته بشه و موقع ورود به دیگ مرطوب باشه دوما تا رسیدن دیگ به نقطه جوش مرتب مخلوط و هموار و پخش بشه بخصوص دقت کنید محل بندی که کلافو باهاش بستین حتما خوب نخاش باز و پخش بشه و سوما دما به آهستگی بالا بره

هرچی رنگ مورد نظرتون تیره تر باشه مقدار مخلوط کردن نخ و همچنین زمان رسیدن به دمای جوش باید بیشتر باشه
بطور کلی زمان گفته شده مربوط به شرایط خاصه و کاملا میتونه متفاوت باشه
همچنین درصد سولفات سدیم مصرفی هم باتوجه به تاثیرش توی جذب رنگ موثره که همه این موارد توی جلسات آینده کامل توضیح داده خواهد شد

بعد از رسیدن به نقطه جوش شعله زیردیگو کاملا کم کنید و دیگو دم گذاری کنید
البته فراموش نکنید که بهتره توی مرحله دم گذاری هم مخلوط کردن نخاتون توی دیگ البته با فاصله زمانی بیشتر نسبت به مرحله قبل انجام بشه
به وقتش همه این مراحل با جزییات توضیح داده میشه

بعد از پایان رنگرزی نخارو از دیگ خارج کنید اول زیر شیر آب بشورید و بعد مطابق عکس زیر توی مخلوط آب و مایع ظرفشویی خوب بشورید

فقط توجه داشته باشید که موقع شستن برای احتراز از نمدی شدن زیاد نخارو چنگ نزنید و ازحرکاتی مثل فشار دادن یا مثلا لگد کردن استفاده کنید

عمل شستن تا زمانی باید ادامه پیدا کنه که آب خروجی نخاتون کاملا بیرنگ بشه

عکس زیر رو ببینید که نخ توی ظرف سفیده که کمک میکنه بیرنگ بودن آب خروجی رو بهتر ببینید

حتما شنیدید که رنگهای لولینگ ازنظر ثبات یه خورده بدنامن اما اگه مراحل گفته شده درست انجام بشن نه تنها مشکلی ندارن بلکه میتونن ثبات نوری و بخصوص شستشوی کاملا قابل قبول داشته باشن و کیفیت خوبی رو درکنار درخشندگی و زیبایی خاصی که رنگای اسیدی دارن براتون به ارمغان بیارن

---

سوال اینجاست که این نمودار چقدر برای ابریشم کاربرد داره
پاسخ اینه که تا حدود زیادی استفاده از این رنگا روی ابریشم هم به همین شکله با دوتفاوت
یکی اینکه میشه درمورد ابریشم میزان ph رو کمی بالاتر یعنی حدود ۴ یا ۴/۵ درنظر گرفت
دومین تفاوت که اهمیت بسیار زیادی داره اینه که ابریشم به هیچ وجه نباید به دمای جوش برسه چون رنگش کدر میشه و درخشندگیش رو از دست میده
بهترین دما برای رنگرزی ابریشم ۷۰ تا ۸۰ درجه سانتیگراده و هرگز نباید دمای دیگتون از ۸۵٫ درجه بالاتر بره

با این حساب مراحل رنگرزی ابریشم رو مطابق پشم اجرا میکنیم با این تفاوت که بعد از اینکه کلافمون رو وارد دیگ کردیم و به مرحله افزایش تدریجی دما رسیدیم این مرحله رو هم مطابق پشم اجرا میکنیم تا به دمای حداکثر ۸۰ درجه برسیم توی این دما دمگذاری رو انجام میدیم توی مرحله دمگذاری میتونیم زیر دیگ رو خاموش کنیم و دما رو مرتب چک کنیم وقتی به حدود ۷۰ یا ۷۵ درجه رسید دوباره با شعله خیلی کم روشن کنیم و مراقب باشیم از ۸۰ درجه بالاتر نره یا اینکه اگه شعلمون اونقدر کم هست که دما رو بالاتر از ۸۰ نمیبره به اون اندازه تنظیمش کنیم

یه نکته دیگه که لازمه اشاره کنم اینه که گاهی ممکنه برای بدست آوردن رنگای تیره بخواین حین رنگرزی به دیگ رنگ اضافه کنید اینکار باید تو مرحله دمگذاری که فام نهایی تا حدود زیادی مشخص شده انجام بشه و به این ترتیبه که کمی بعد از شروع دمگذاری درصورت لزوم کلاف رو خارج کنید رنگی که قبلن توی آب داغ کاملا حل کردین به دیگ اضافه کنید و خیلی خوب هم بزنید و مخلوط کنید تا کامل توی دیگ پخش بشه بعد دوباره کلاف رو وارد کنید خوب به هم بزنید و همواره کنید و دمگذاری رو ادامه بدید

البته شخصا اینکارو توصیه نمیکنم و ترجیح میدم ازاول محاسبات درست انجام بشه که دیگه نیازی به اینکار نباشه اما اگه انجام شد حتما باید دقت کنید رنگ کاملا حل و یکنواخت بشه وگرنه بعد از رنگرزی میتونه باعث بشه که نخ رنگ بده و چله هارو رنگی کنه که خیلی اتفاق بدیه و بخصوص باعث پخش شدن رنگ تو زمان شستشوی فرش میشه

خوب یه نکته دیگه ای که لازمه تو این جلسه و قبل از ورود به مبحث رنگ سازی و طیف سازی بهش اشاره کرد شستشوی خامه ها قبل از شروع رنگرزیه
بطور کلی بهترین نخ برای رنگرزی نخ خام و سفیدگری نشده است
هرچند گاهی ممکنه برای رسیدن به فامی خاص لازم باشه از نخ سفیدگری شده استفاده کرد و یا حتی به فراخور نیاز لازم بشه ازنخی که قبلن رنگرزی شده استفاده بشه
اما درنهایت حالت ایده آل همونه که عرض کردم

توی تابلوفرش از نخ مرینوس یا اابریشم استفاده میشه که به نسبت تمیزتر از پشم هستن اما اونا هم قبل از رنگرزی به شستشوی دقیق نیازدارن چرا که هرگونه چربی یا آلودگی میتونه تاثیر نامطلوبی روی کیفیت رنگرزی بذاره

بهترین و معمولترین ماده برای شستشوی خامه ها صابون مول نام داره که ازهمون فروشگاههای لوازم آزمایشگاهی یا شیمیایی میتونین بخرین اما اگه نبود بهترین ماده همین مایع ظرفشویی خودمونه که خیلی موثر و خوبه

برای حصول بهترین نتیجه میتونین توی یه تشت مقداری مایع رو توی مقدارکافی آب گرم حل کنید و کلافها رو داخل اون بذارین و خوب شسته و بعد ازاون خارج کنید و تا رفع کامل همه بقایای مایع ظرفشویی با آب سرد شسته و آبگیری کنید

این روش برای مرینوس یا پشمای نسبتا تمیز کافیه اما همونطور که حتما شنیدین نوعی پشم توی بازار وجود داره که به اسم پشم یا خامه گازوییلی معروفه برای این پشما تو زمان ریسندگی بجای روغن مخصوص ریسندگی از گازوییل به دلیل قیمت ارزونتر استفاده میکنن

این نوع پشم بسیار آلوده و چربه جوری که وقتی توی آب جوشانده بشه کاملا آب رو چرب میکنه این مساله باعث افت شدید رنگپذیری پشم و تاثیر به شدت نامطلوب روی نتیجه نهایی رنگرزی میشه بنابراین باید قبل شروع فرآیند رنگرزی کاملا شسته و تمیز بشن

روش یاد شده برای این نوع خامه اصلا موثر نیست بلکه برای این نوع خامه لازمه شستشو بیشتر از یه بار و با میزان مایع یا صابون مول بیشتری انجام بشه و حتی گاهی ممکنه لازم بشه به همراه مایع یا صابون توی دیگ جوشونده بشه و بعد هم خوب آبکشی انجام بشه

تا اینجا مبحث شستشوی خامه هم تموم میشه فقط یه نکته رو لازمه یادآوری کنم و اون اینکه توی همه مراحل شستشو باید از حرکاتی مثل چنگ زدن و حرکات سایشی خودداری بشه چون باعث تخریب فلسهای سطح پشم و درنتیجه نمدی شدن اون میشه که علاوه بر ظاهر نازیبا و سخت کردن استفاده موقع بافت روی کیفیت و دوام اون تا حد زیادی اثر نامطلوب میذاره و کافیه از حرکات فشاری و گردشی مثل بهم زدن و لگد کردن و چلوندن استفاده بشه و همیشه هم شستشو و آبکشی با آب سرد به پایان برسه تا کمک کنه الیاف به وضعیت اصلی و اولیشون برگردن

همچنین برای خشک شدن باید کلافا رو تو محل مناسب آویزون کنید و اونارو مرتب و صاف کنید تا تارهای نختون تو بهترین و صافترین حالت قرار بگیرن

عکس زیر نمونه ای از کلافای رنگ شدس که برای خشک شدن آویزون شدن و همونطور که میبینید صاف و مرتبن
البته اگه اینجوری نباشن هم ایرادی نداره اما خوب اینجوری هم قشنگتره هم موقع بازکردن کلافا کار راحت تره

البته اگه لازم باشه کلافا هوادهی بشن مثل بعضی رنگای گیاهی لازمه نخا ازهم بازتر باشن و کلاف پخش تر باشه ولی توی مبحث ما اینجوری نیست

منبع: استاد نوروزی

>> قسمت دوم